Preventief Medisch Onderzoek (PMO): Verplichting of verstandige keuze voor werkgevers?

Donderdag 12 oktober 2023

Het belang van de gezondheid van werknemers staat centraal in elke organisatie. Werkgevers in Nederland zijn zich bewust van hun verantwoordelijkheid om een veilige en gezonde werkomgeving te bieden. In dit opzicht wordt vaak gesproken over het Preventief Medisch Onderzoek, ofwel PMO. Maar is een PMO verplicht voor werkgevers?

De betekenis van PMO

Een Preventief Medisch Onderzoek (PMO) is een instrument dat wordt gebruikt om de gezondheid van werknemers te evalueren en te verbeteren. Het is een proactieve benadering om ziekten en gezondheidsproblemen bij werknemers te voorkomen of in een vroeg stadium op te sporen. Een PMO is bedoeld om de algehele gezondheid en welzijn van werknemers te bevorderen.

De wettelijke verplichting

Nu rijst de vraag: is een PMO verplicht voor werkgevers in Nederland? Het antwoord is niet zo eenvoudig als ja of nee. Er is geen algemene wettelijke verplichting voor werkgevers om een PMO aan te bieden. Echter, de Arbeidsomstandighedenwet (Arbowet) legt wel een zorgplicht op werkgevers voor de gezondheid en veiligheid van hun werknemers.

De rol van de Arbowet

De Arbowet stelt dat werkgevers verantwoordelijk zijn voor het creëren van een veilige en gezonde werkomgeving. Dit omvat het voorkomen van gezondheidsproblemen die verband houden met het werk. Hoewel de Arbowet geen specifieke eis bevat voor een PMO, biedt het wel een kader waarbinnen werkgevers maatregelen moeten nemen om de gezondheid van hun werknemers te waarborgen.

PMO: Vrijwillig of verplicht?

Hoewel een PMO niet verplicht is volgens de wet, kiezen veel werkgevers ervoor om het aan te bieden als onderdeel van hun arbeidsvoorwaarden. Dit doen ze om verschillende redenen:

1. Werknemerswelzijn

Werkgevers geven om het welzijn van hun werknemers. Een vitale medewerker is productiever en heeft over het algemeen een hogere werktevredenheid. Het aanbieden van een PMO toont betrokkenheid bij de gezondheid van het personeel.

Een van de belangrijkste voordelen van een PMO is de mogelijkheid om gezondheidsproblemen in een vroeg stadium op te sporen. Dit kan variëren van hoge bloeddruk en diabetes tot hart- en vaatziekten en kanker. Door deze aandoeningen in een vroeg stadium te identificeren, kunnen ze vaak effectiever worden behandeld, wat de prognose voor de werknemer aanzienlijk kan verbeteren.

2. Risicofactoren identificeren

Door regelmatige medische controles aan te bieden, kunnen werkgevers potentiële gezondheidsrisico's opsporen en aanpakken voordat ze ernstig worden. Dit kan leiden tot lagere ziekteverzuimkosten en hogere productiviteit.

Een PMO kan ook helpen bij het identificeren van risicofactoren die verband houden met de werkplek. Als bepaalde arbeidsomstandigheden het risico op bepaalde gezondheidsproblemen verhogen, kan een PMO deze problemen aan het licht brengen. Dit stelt werkgevers in staat om passende maatregelen te nemen om de werkomgeving te verbeteren en de gezondheid van hun werknemers te beschermen.

3. Arbeidsomstandigheden

Een PMO kan helpen bij het identificeren van problemen met de arbeidsomstandigheden die de gezondheid van werknemers kunnen beïnvloeden. Werkgevers kunnen dan corrigerende maatregelen nemen om de werkomgeving te verbeteren.

4. Werknemerswelzijn en tevredenheid

Werknemers die weten dat hun werkgever zich bekommert om hun gezondheid en welzijn, zijn over het algemeen meer tevreden met hun baan. Dit kan leiden tot een hogere werknemersbetrokkenheid en een lager verloop, wat gunstig is voor werkgevers.

De keuze van werkgevers

Hoewel werkgevers de vrijheid hebben om al dan niet een PMO aan te bieden, is het belangrijk op te merken dat sommige sectoren of beroepen specifieke medische keuringen kunnen vereisen op basis van de aard van het werk. Bijvoorbeeld, in de gezondheidszorg of de transportsector kunnen bepaalde medische keuringen verplicht zijn om de veiligheid van werknemers en anderen te waarborgen.

Het PMO-proces

Laten we nu eens kijken naar het typische proces van een Preventief Medisch Onderzoek. Een PMO omvat doorgaans de volgende stappen:

1. Aanmelding en vragenlijsten

Werknemers melden zich aan voor een PMO en vullen digitale vragenlijsten in over hun medische geschiedenis, levensstijl en fysieke- en mentale gezondheid.

2. Fysieke testen

Na het vragelijstonderzoek volgen de fysieke testen. Welke testen er worden afgenomen is maatwerk, maar meestal wordt gestart met basisonderzoeken zoals bloeddrukmeting, gewichtsmeting, spierkrachtmeting, longfunctietest en metingen van cholesterol- en bloedsuikerniveaus. Eventueel kunnen deze testen worden aangevuld met bijvoorbeeld een conditietest, visus- en gehoortest of het maken van een hartfilmpje

3. Leefstijlgesprek

Werknemers hebben na afloop van de testen een gesprek met de leefstijlcoach om de resultaten van het onderzoek te bespreken en hun gezondheidsstatus te evalueren, eventuele gezondheidsproblemen te identificeren en advies te krijgen over gezonde levensstijlkeuzes.

4. Aanvullende Onderzoeken

Afhankelijk van de resultaten van de basisonderzoeken en het gesprek met de leefstijlcoach kunnen aanvullende onderzoeken worden aanbevolen. Dit kan bijvoorbeeld een ECG, röntgenfoto's of laboratoriumtests omvatten.

5. Rapportage en Advies

Na het voltooien van het PMO ontvangen werknemers een rapport met de resultaten en aanbevelingen. Dit kan onder meer informatie bevatten over eventuele gezondheidsproblemen die zijn vastgesteld en suggesties voor verdere actie.

Werkgevers en werknemers: Samenwerking voor gezondheid

Hoewel een PMO in de eerste plaats gericht is op de gezondheid van werknemers, profiteren werkgevers ook van de voordelen ervan. Gezondere werknemers kan leiden tot een lager ziekteverzuim, hogere productiviteit en lagere zorgkosten. Bovendien kan het aanbieden van een PMO een positief signaal zijn naar huidige en toekomstige werknemers dat het bedrijf hun welzijn waardeert.

PMO, de keuze van werknemers

Het ondergaan van een PMO is over het algemeen vrijwillig voor werknemers. Dit betekent dat werknemers zelf kunnen beslissen of ze van deze mogelijkheid gebruik willen maken. Het is belangrijk op te merken dat sommige werknemers misschien terughoudend zijn om een PMO te ondergaan vanwege privacy of angst voor mogelijke gezondheidsproblemen. Werkgevers moeten communiceren over het doel en de voordelen van een PMO om werknemers aan te moedigen deel te nemen.

Een Preventief Medisch Onderzoek (PMO) is dus niet wettelijk verplicht voor werkgevers in Nederland. Echter, de Arbowet legt wel een brede verantwoordelijkheid op werkgevers om te zorgen voor een veilige en gezonde werkomgeving. Veel werkgevers kiezen ervoor om een PMO aan te bieden als een manier om het welzijn van hun werknemers te bevorderen en risico's te beheren. Het al dan niet aanbieden van een PMO is uiteindelijk de keuze van de werkgever, gebaseerd op hun specifieke behoeften en overwegingen.